Tháo gỡ nhiều chính sách trong liên kết, tiêu thụ nông sản

VOV.VN - Qua 6 năm triển khai chính sách hỗ trợ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, TP.HCM đã đạt được một số kết quả khả quan. Tuy nhiên, thực tế việc áp dụng chính sách còn những hạn chế, khó khăn cần tập trung tháo gỡ.

Tháo gỡ cơ chế tài chính 

Ông Nguyễn Trọng Trung, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp (HTX) Bưởi da xanh Hắc Dịch (TP. Phú Mỹ, Bà Rịa – Vũng Tàu cũ) cho biết, thành lập từ tháng 10/2022, đến nay HTX có 40 thành viên với 38 ha chuyên canh bưởi da xanh, mỗi năm xuất ra thị trường hơn 1.000 tấn sản phẩm, trong đó có khoảng 100 tấn xuất khẩu. 

HTX cũng muốn mở rộng sản xuất kinh doanh nhưng gặp nhiều khó khăn về năng lực lập dự án, nhà xưởng, kho mát, logistic, đăng ký tiêu chuẩn mã số vùng trồng, VietGAP…

Bên cạnh đó, rủi ro thị trường là một rào cản rất lớn không chỉ đối với cây bưởi, trong khi hợp đồng liên kết, cơ chế bảo vệ sản phẩm chưa có ràng buộc dẫn đến người dân bị thiệt thòi.

Theo ông Trung, bưởi da xanh ở khu vực TP. Phú Mỹ cũ còn dư địa rất lớn, có thể mở rộng vùng trồng lên đến 500 ha, sản phẩm xuất khẩu tăng lên 400-500 tấn/năm.

Vùng bưởi da xanh ở Phú Mỹ (Bà Rịa - Vũng Tàu cũ) có khả năng xuất khẩu 400-500 tấn/năm nếu được hỗ trợ đầu tư

Nghị định số 98/2018 của Chính phủ đã và đang được triển khai, Nghị quyết 496/2025 của HĐND thành phố đã có hiệu lực từ ngày 10/12/2025 về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp HTX. Với những chính sách ấy, nông dân sẽ mạnh dạn, đủ lực đầu tư sản xuất, chuẩn hoá vùng trồng và quy trình, từ đó tạo ra thương hiệu sản phẩm của địa phương và vùng hàng hoá bền vững.

"Nghị định số 98/2018 của Chính phủ đã tạo ra nhiều hỗ trợ quan trọng, giúp HTX có những định hướng trong tương lai. Thành viên HTX chúng tôi cũng mong có một cơ chế tài chính nào đó để vay vốn mở rộng hàng hoá xuất khẩu, tạo thêm cung – cầu, kết nối thị trường để HTX có nguồn khách hàng uy tín". Ông Trung cho biết thêm.

Còn ông Phạm Trường Giang, Giám đốc Công ty TNHH Trang Linh (Bà Rịa – Vũng Tàu cũ) chuyên chăn nuôi gia súc và sản xuất phân bón hữu cơ cho rằng, nông nghiệp là ngành quan trọng nhưng nông dân cũng đang chịu rủi ro rất lớn về thiên tai, dịch bệnh… Đặc biệt, người nông dân cũng đang chịu thiệt thòi về tài chính, khó tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi. 

Cụ thể, khi người dân cần vốn thì phải chấp nhận thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất với số vốn giải ngân từ 40 – 80% giá trị đất và phải chịu lãi suất như các ngành thương mại, vịch vụ hay bất động sản.

Giá trị sản phẩm chăn nuôi là rất lớn, tuy nhiên không phải là tài sản đảm bảo khi người dân cần vốn

Ông Giang cho biết thêm, doanh nghiệp đang có tổng đàn trị giá hơn 400 tỷ đồng, về pháp luật đó là tài sản nhưng đối với các đơn vị tín dụng thì đó không phải là tài sản thế chấp, đây là điều nghịch lý.

"Một cây bưởi, thanh long hay chăn nuôi heo cũng vậy, một năm tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị. Tuy nhiên, sẽ không có một hệ thống tài chính nào lấy những cây, con, vật nuôi để làm tài sản đảm bảo để được vay vốn. Đây là điều thiệt thòi cho ngành nông nghiệp, rất nghịch lý. Mong rằng, các cơ quan chức năng cùng bàn bạc để đưa ra các chính sách hỗ trợ cho ngành nông nghiệp tốt hơn", ông Giang chia sẻ.

Phân cấp, phân quyền để phát triển

Nghị quyết 496/2025 của HĐND TP.HCM đã mở ra nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển cho các HTX, doanh nghiệp... Tuy nhiên, các xã, phường còn lúng túng trong việc sử dụng nguồn vốn, ngân sách… từ các chính sách hỗ trợ, đặc biệt sau sáp nhập các địa phương cũng chưa được phân cấp, phân quyền.

Theo ông Hồ Nguyên Nhật, Phó Chủ tịch UBND phường Tam Long (TP. Bà Rịa cũ), việc triển khai Nghị quyết 496 của HĐND thành phố chưa xác định được chủ đầu tư là cấp Sở hay cấp xã, phường.

Cũng theo ông Nhật, trước sáp nhập, việc thực hiện các chính sách hỗ trợ HTX, nông dân sản xuất là từ nguồn ngân sách tỉnh, tuy nhiên từ sau năm 2023 việc hỗ trợ hoàn toàn sử dụng kinh phí của địa phương cấp huyện, thị xã, thành phố.

Trong nông nghiệp người nông dân phải đối mặt với nhiều rủi ro về dịch bệnh, thiên tai

"Thành phố triển khai Nghị quyết 496 có hiệu lực từ 10/12/2025, như vậy khi triển khai đến 2026 thì nguồn kinh phí này bắt đầu thực hiện có phải bổ sung kinh phí từ đầu tháng 1/2026? Cạnh đó, kinh phí triển khai Nghị quyết 496/2025 địa phương cũng chưa đăng ký, như vậy kinh phí sẽ được phân bổ theo 6 tháng cuối năm hay đề nghị bổ sung kinh phí đầu năm". Ông Nhật nêu quan điểm.

Theo ông Nguyễn Văn Đa, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM, Nghị quyết 496/2025 là tiếp tục thực hiện các chính sách ưu việt từ Nghị quyết số 21/2020 của HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) trên địa bàn TP.HCM (sau sắp xếp) và cụ thể hoá Nghị định số 98/2018 của Chính phủ về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.

Sau hợp nhất với Bà Rịa – Vũng Tàu và Bình Dương, TP.HCM có hơn 1.300 trang trại, 426 HTX và Nghị quyết này tạo điều kiện cho nông dân, HTX, doanh nghiệp có thể tiếp cận công bằng, kịp thời các gói hỗ trợ về hạ tầng, máy móc, trang thiết bị và kỹ thuật, mạnh dạn đầu tư cho chế biến và tiêu thụ. 

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp – Môi trường thành phố cho rằng, liên kết sản xuất – tiêu thụ nông sản không chỉ là liên kết đơn thuần giữa mua và bán, mà phải tạo thành một chuỗi hỗ trợ từ khâu đầu vào đến tiêu thụ như: vốn, khoa học kỹ thuật… để tạo ra sản phẩm có chất lượng, đáp ứng cho xuất khẩu.

Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra, nhiệm vụ của các Sở, ngành của thành phố là rất nặng nề, đặc biệt Nghị quyết 496 được phân cấp về cấp xã, phường.

"Đây là cơ sở pháp lý rất quan trọng, nhất là việc phân cấp hiện nay được phân về cấp xã. Vấn đề này Sở sẽ chỉ đạo Chi cục Phát triển nông thôn hỗ trợ các xã, phường trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết 496 của HĐND thành phố, cụ thể hoá Nghị quyết 98 của Chính phủ trong thời gian tới đạt hiệu quả hơn". Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết thêm.

TP.HCM sẽ có cơ chế chính sách hỗ trợ người nông dân, HTX, doanh nghiệp nâng cao giá trị nông sản

Với không gian phát triển mới, TP.HCM xác định nông nghiệp không chỉ là một ngành kinh tế mà còn là động lực để xây dựng, phát triển thành phố hiện đại, hài hòa giữa đô thị và nông thôn. 

Do vậy, liên kết sản xuất tiêu thụ nông sản là chìa khóa để nông nghiệp TP.HCM phát triển bền vững, góp phần hiện đại hóa nông thôn, nâng cao giá trị nông sản, đảm bảo đầu ra ổn định cho nông dân, giảm rủi ro, tránh điệp khúc “được mùa mất giá”, “giải cứu nông sản”.

Nguồn https://vov.vn/thi-truong/thao-go-nhieu-chinh-sach-trong-lien-ket-tieu-thu-nong-san-post1257378.vov