Quản lý chất lượng nông, lâm, thủy sản - nền tảng nâng sức cạnh tranh ngành nông nghiệp

Công tác quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm nông, lâm, thủy sản ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức cạnh tranh của ngành nông nghiệp. Thời gian tới, Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường tiếp tục phối hợp liên ngành, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, góp phần bảo vệ sức khỏe Nhân dân và nâng tầm giá trị nông sản Việt Nam.

Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực quản lý

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc đối với nông, lâm, thủy sản ngày càng khắt khe.

Nhận thức rõ điều đó, Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường đã phát huy vai trò là cơ quan đầu mối của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong quản lý nhà nước về chất lượng, chế biến và phát triển thị trường; phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để triển khai đồng bộ các nhiệm vụ được giao.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt là công tác hoàn thiện thể chế, chính sách và nâng cao năng lực quản lý nhà nước về chất lượng, an toàn thực phẩm. Cục đã phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ rà soát, sửa đổi, hoàn thiện Luật An toàn thực phẩm và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Đồng thời tham mưu xây dựng các cơ chế, chính sách, văn bản quy phạm pháp luật nhằm tổ chức thực hiện hiệu quả các quy định của pháp luật trong phạm vi quản lý của Bộ.

Trong bối cảnh hội nhập, yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc đối với nông, lâm, thủy sản ngày càng khắt khe. Ảnh: Mỹ Thanh

Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật từng bước được xây dựng theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản chất lượng cao, an toàn và bền vững.

Công tác thông tin, tuyên truyền về chất lượng và an toàn thực phẩm được đẩy mạnh, kịp thời truyền tải chủ trương của lãnh đạo bộ đến doanh nghiệp và người dân. Đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh và biến động thị trường, tuyên truyền đã nâng cao nhận thức xã hội, hỗ trợ duy trì sản xuất, bảo đảm nguồn cung lương thực - thực phẩm và thúc đẩy tiêu thụ, xuất khẩu nông sản.

Thông qua các chương trình phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, nhiều mô hình sản xuất, kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn đã được hình thành và nhân rộng tại các địa phương trọng điểm và trên phạm vi cả nước. Các chuỗi cung ứng nông, lâm, thủy sản an toàn từng bước được xây dựng, góp phần kết nối sản xuất - chế biến - tiêu thụ, nâng cao giá trị gia tăng và bảo đảm lợi ích hài hòa cho người sản xuất, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường phát huy vai trò đầu mối trong quản lý nhà nước về chất lượng nông, lâm, thủy sản. Ảnh: Mạnh Minh

Ngay từ những năm đầu thành lập, trong điều kiện còn nhiều khó khăn về nhân lực, Cục đã đặc biệt chú trọng công tác kiện toàn tổ chức bộ máy và phát triển đội ngũ cán bộ. Thông qua điều động, biệt phái cán bộ từ các đơn vị trực thuộc, tổ chức tuyển dụng mới và đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu trong nước và nước ngoài, đội ngũ cán bộ của Cục từng bước được trẻ hóa, chuyên môn hóa, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm.

Lực lượng cán bộ có trình độ chuyên môn vững, kỷ luật lao động cao và tinh thần trách nhiệm đã trở thành yếu tố then chốt giúp Cục hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong nhiều năm liền, đồng thời tạo dựng niềm tin đối với cộng đồng doanh nghiệp và các đối tác quốc tế trong quá trình hợp tác, hội nhập.

Chủ động, liên kết, hướng đến phát triển bền vững

Song song với kiện toàn tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, Cục cũng tập trung đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật theo hướng đồng bộ, hiện đại. Từ chỗ hầu như chưa có cơ sở vật chất đáng kể khi mới thành lập, đến nay hệ thống của Cục đã có 10 trụ sở cơ quan, đơn vị và 7 phòng kiểm nghiệm đạt yêu cầu kỹ thuật với tổng diện tích trên 5.700m². Hệ thống trang thiết bị hiện đại cho phép kiểm tra đầy đủ các chỉ tiêu cảm quan, vi sinh, hóa học thông thường và hóa học đặc biệt, tương đương với các phòng kiểm nghiệm tiên tiến của EU và Hoa Kỳ.

Thời gian tới, cần hoàn thiện thể chế, chính sách là nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao hiệu lực quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm. Ảnh: Hồng Hương

Chất lượng kiểm nghiệm từng bước được nâng cao thông qua việc áp dụng Quy phạm phòng kiểm nghiệm tốt (GLP), hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO 17025 và tham gia các chương trình kiểm nghiệm liên phòng trong nước, quốc tế. Đến nay, toàn bộ 7 phòng kiểm nghiệm của hệ thống Cục đã được công nhận đạt tiêu chuẩn ISO 17025, khẳng định năng lực chuyên môn và uy tín trong kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm nông, lâm, thủy sản.

Để làm chủ các thiết bị hiện đại lần đầu tiên được đưa vào sử dụng tại Việt Nam, Cục đã cử nhiều đoàn cán bộ đi học tập, khảo sát và trao đổi kinh nghiệm tại các phòng kiểm nghiệm tiên tiến ở châu Âu, Hàn Quốc và Trung Quốc. Các chương trình đào tạo chuyên sâu đã phát huy hiệu quả rõ rệt trong thực tiễn, góp phần nâng cao độ chính xác, độ tin cậy của kết quả kiểm nghiệm, qua đó hỗ trợ mở rộng thị trường xuất khẩu khi nhiều sản phẩm nông, lâm, thủy sản của Việt Nam được phép tiếp cận các thị trường lớn trên thế giới.

Sau khi hợp nhất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường tiếp tục được giữ nguyên tên gọi và lĩnh vực quản lý.

Trong bối cảnh mới, Cục đã triển khai hiệu quả các nhiệm vụ được giao trên cả hai lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, góp phần nâng cao chất lượng, bảo đảm an toàn cho sản phẩm nông, lâm, thủy sản và thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 11 tháng năm 2025 ước đạt 64,01 tỷ USD, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2024, vượt con số kỷ lục của năm 2024 (62,4 tỷ USD). Cán cân thương mại tiếp tục duy trì thặng dư, khẳng định vai trò quan trọng của công tác quản lý chất lượng và phát triển thị trường.

Bước sang giai đoạn phát triển mới, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, dịch bệnh và yêu cầu hội nhập ngày càng sâu rộng, công tác quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm nông, lâm, thủy sản cần tiếp tục được đổi mới theo hướng chủ động, toàn diện và bền vững.

Trước hết, Cục tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách và hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật phù hợp thông lệ quốc tế, cân bằng giữa quản lý nhà nước và thực tiễn sản xuất, kinh doanh. Nâng cao trách nhiệm quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp và an toàn thực phẩm gắn với tái cơ cấu ngành theo hướng nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Công tác kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm tiếp tục được duy trì thường xuyên, kịp thời cảnh báo và xử lý vi phạm. Trong bối cảnh thị trường đòi hỏi minh bạch, truy xuất nguồn gốc và trách nhiệm xã hội, phát triển chuỗi cung ứng nông, lâm, thủy sản an toàn là hướng đi tất yếu. Liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ, ứng dụng công nghệ cao và quản lý chất lượng tiên tiến sẽ giúp ngành nông nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, ổn định đầu ra và chủ động thích ứng trước biến động.

Với nền tảng vững chắc và sự lãnh đạo sát sao của Đảng, Chính phủ và Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm và phát triển thị trường, góp phần bảo vệ sức khỏe Nhân dân, nâng cao vị thế nông sản Việt Nam và hướng tới một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững.

Lam Ngọc 

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/quan-ly-chat-luong-nong-lam-thuy-san-nen-tang-nang-suc-canh-tranh-nganh-nong-nghiep-10400783.html